Geçenlerde telefonum çaldı. Bir kardeşimiz telefonun ucunda beni kamuoyundan tanıdığını söyleyip Bursa'da haksızlığa ve kamu yararına olmayan onlarca çeşitli mücadele içinde yer aldığımı ifade ederek mücadelelerinde destek istediklerini ve görüşme talep ettiklerini ifade ettiler. Bende memnuniyetle kabul ettim. Kısa bir süre önce CHP Yıldırım ilçe başkanımız Sn. Nihat Yeşiltaş’ın da katılımı ile kendilerini dinledik. Evet maalesef uzun süredir ülkemizde gencinden yaşlısına, çalışanından emeklisine toplum kesimleri her gün yeni bir sorunla karşı karşıya kalıyorlar. Sağlık sistemi sözde çağ atladı Öksürük nedeniyle randevu almak isteyen bir kızımıza daha dün 17 Mart 2023’e randevu verilen, aradığı ilaçları bulamayan, bulduklarında ise ödedikleri katkı paylarına dudakları uçuklayan yığınları görünce gerçekten çağ mı atladık yoksa çağın gerisine mi düştük diye insan soramadan edemiyor.  Büyük bir yaşam kaygısı, gelecek endişesi, belirsizlikler yanı sıra güncelimizdeki açlık ve yoksulluk ise hepimizin en önemli sorunu halinde. Tüm bunlar olurken Ekonomi bakanı Sn. Nebati’nin son günlerde söylediği ‘’ekonomide mucizeler yarattık, Türkiye Ekonomi Modeli ile önemli bir başarı hikâyesi yazdık. 2022 yılı Türkiye için özel bir yıl oldu’’ sözleri ise gerçekten ironik.

Şimdi gelelim ana konumuza;

Hepimiz iş hayatından biliyoruz ki stajyer ve çıraklar çoğu çok zor şartlar, uygunsuz koşullar altında çocuk yaşlarda sanayinin küçük ölçekli kuruluşlarda, atölyelerde, zaman zaman ise büyük kuruluşlarda hatta devlet kuruluşlarında yeri geldiğinde bir yetişkin mavi yakalı çalışan gibi ağır iş koşullarında çalıştırılmaktadır. Hatta birçoğu kayıt dışı ucuz iş gücü olarak bir kısmı ise sigorta kayıtlı olarak ta kaynak atölyelerinde torna gibi ağır tezgahlarda hatta büyük preslerde fazla mesai uygulamaları bile olmadan iş gücünde kullanılmaktadır. Yaptığımız görüşmede öğrendim ki stajyer ve çıraklık mağdurları da aynı EYT de olduğu gibi önemli bir haksızlığa uğramışlar. Yıllar önce sosyal güvenlik kurumuna girişi yapılan bir kısmı bu kez de başlangıç tarihinin emekliliğe bir faydasının olmadığını görmüşler  

Yani avukat, doktor ve hatta yurt dışındaki gurbetçi Türk yurttaşlarımızın tüm stajları sosyal güvenlik kurumunca emeklilik için başlangıç sayılırken, yukarıda saydığım bu olumsuz koşullarda çalışan yaklaşık 240.000 stajyer ve çırak için emekliliklerine ilişkin giriş sayılmamakta olup bir fırsat eşitsizliği doğurarak önemli bir mağduriyet yaratmaktadır. Bu durum ayrıca Anayasanın eşitlik ilkesine de aykırıdır. 1986 yılında çıkan 3308 nolu yasanın yürürlüğe girmesiyle yüksekokul stajyerleri meslek lisesi stajyerleri çıraklık okulu öğrencileri için koruma ve sosyal güvenlik yasası olarak güncellenmiş ancak stajyer ve çırakların SSK girişleri yapılıp uzun dönem değil de kısa dönem primlerin ödenmesi işverene teşvik adına düzenleme getirildiği için işverenler prim ödemeden stajyer ve çırakları uzun dönem okul boyunca iş yerlerinde aktif olarak çalıştırmışlardır.

2008 yılında 3308 maddesinin üzerine 5510 nolu yasa olarak bir düzenleme yapılarak bu yasada Doktorlar avukatlar doğum yapan kadınlar in borçlanma hakkı verilirken çırak meslek lisesi, meslek yüksekokulu gibi mühendislik fakültelerinde zorunlu staj görenlere bu haklardan yararlanamamıştır. 1987 yılında ise bir kereye mahsus çırak ve staj yapanların girişlerinin SSK başlangıcı olarak sayılması sağlanıldı 1987 yılından bu yana herhangi bir düzenleme gerçekleşmemiştir.

Bu önemli toplum kesimi stajyer ve çıraklık mağdurlarının talebi ise çok net basittir.5510 sayılı 1999 öncesi hakların verildiği sosyal güvenlik yasanın içerisine bir madde ile stajyer ve çırakların başlangıç tarihlerinin borçlanılarak sigorta tarihlerinin emeklilikte başlangıç sayılması maddesinin eklenmesidir.

Stajyer ve çıraklık mağdurları EYT içinde seslerini duyurmaya çalışıyorlar ancak o kapsam içinde yukarıda saydığım sorunları göz ardı ediliyor. Umarım iktidar bu toplum kesiminin sesini duyar, muhalefet ise seçim ve aday gündeminden, masadan başını kaldırarak ve stajyer ve çırakların mağduriyetlerini gidermek için yoğun bir mücadele verir.