BURSA İL BAŞKANLIĞI

29 Mart 2009 Yerel Seçimler

Belediye Başkan Adaylarına Yönelik

“Akademik Bilgilendirme Programı”

10 Şubat 2009

Yer : CHP İl Başkanlığı Binası

Saat : 09.30 - 11.00

SOSYAL DEVLET

•  Sanayileşmenin doğurduğu sosyal dengesizlikleri ve toplumun bütünlüğünü tehdit eden problemleri gidermeye, telafi etmeye ve sosyal bütünlüğü tesis etmeye çalışan bir devlet anlayışıdır.
•  Sosyal yardım bu devletin önemli bir unsurudur ve öyle olmaya devam edecektir. Toplumsal mağduriyetlerin telafisi yanında, asıl hedef sosyal dışlanmayı önlemek ve açık toplum yapısına ulaşmaktır.
•  Sosyal devlet, insan onur ve kişiliğine yaraşır yaşam koşullarını gerçekleştirmekle görevli bir hizmet, dağıtım ve bölüşüm devletidir.
•  Burada sosyal sözcüğü devletin sosyal adalet gereklerine göre inşa edildiğini ve en önemlisi hukukun toplumsal nitelik taşıdığını anlatır.
•  Sosyal adalet ise toplumda barışa yönelik bir yapının oluşturulabilmesinin iktisadi, siyasi ve kültürel gereklerini ifade etmektedir.
• Sadece nimetlerin adil dağılması adaleti ve barışı sağlamaz, külfetlerin de adil dağıtılması gerekir.
• Ulusal birliğin sağlanabilmesinin en önemli yolu sosyal adaletin gerçekleştirilmesidir. Sosyal adaletin bulunmadığı bir yerde siyasal, sosyal ve ekonomik demokrasi yoktur ve kurulamaz.
• Bireyi üretici ve tüketici olarak karşı karşıya kaldığı tehlikelerden korumak bu yolla insan ve yurttaş olarak özgürlüklerden tam olarak yararlanabilmesini sağlamak sosyal devletin hedefidir.
• Yaşamın getirdiği güçlüklerin ve risklerin yarattığı ihtiyaçlar karşısında bireyin acizliğini ve onun yaratacağı insan onuruna yakışmayan çözümlere yönelmesinin önlenmesi, kısacası bireyin namerde muhtaç kalmasının önlenmesi devletin görevidir.
• Güçsüzleri güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamak sosyal hukuk devletinin yükümlülüğüdür.
• Birey toplumsal ve ekonomik zorluklar karşısında tek başına bırakılamaz. Sosyal hukuk ve sosyal adalet ilkeleriyle devletin düzenleyeceği bir alan içinde kendisini güvenli hissetmelidir.
• Devlet bireylerin sağlık, sosyal güvenlik, sağlıklı çevre, yoksulluktan kurtulma, mülkiyet ve miras, eğitim ve öğretim, özel girişim, çalışma, sözleşme ……….. haklarını kullanabilecekleri koşulları hazırlamaya, ekonomik, sosyal ve siyasal engelleri kaldırmaya çalışacaktır.
• Anayasa ile devlet bu görevleri üstlenir. Amaçlar anayasada gösterilmesine karşılık araçlar gösterilmemiştir. Hukuk düzenine uygun her türlü araç kullanılabilir, önlemler tesis edilebilir
• Çağdaş devlet anlayışı sosyal hukuk devletinin tüm kurumları ile Anayasanın özüne ve ruhuna uygun biçimde kullanılmasını gerekli kılar.

Temel İlkeler

• Kişi ve devlet arasında dengenin kurulması ve kollanması

İşçi işveren

Zengin fakir

Bireysel yarar toplumsal yarar

Haklar görevler

Ulusal çıkar bireysel çıkar

Marka erdem

Güçlüler hukuk

Varlık(iyelik) dirilik(varolmak)?

Gerçek ideal

Kadın erkek

Maddi manevi

Kültür teknoloji

Özel mülkiyet kamusal mülkiyet

Özel alan kamusal alan

• Sosyal ve Ekonomik demokrasi
• Sosyal hakları iktisadi bir doktrin olarak değil hümanizmin ve adalet duygusunun bir ürünü sayar.
• Ekonomik durum ve faaliyetlerin insanlar arasında ayrıcalık yaratmasının önüne geçer.
• Serveti bir güç ve başarı kaynağı görmez, herkese insan onuruna yaraşır bir hayat sürebilmesi için gerekli refah ve güvenliği sağlar.
• Ekonomik ve sosyal hayatı devlet tek başına yönetmez, toplumsal katmanların katılımını sağlar.
• Herkesin kendi kaderine hakim olmasını gerçekleştirecek koşulları ve ortamı hazırlar. Bunun aracı olarak kurumlar kurar,yasalar çıkarır, önlemler alır.
• Her sınıf ve katman için refah sağlar ama iktisaden zayıf olanlara öncelik verir.
• Bireylere yalnız klasik özgürlükleri tanımakla yetinmez
• Ekonomik faaliyetler üzerinde kuracağı denetim sistemi ile kartellerin tröstlerin ve tekellerin oluşumunu engeller.
• Emek sermaye dengesini kurar
• Sosyal güvenliği sağlar.
• Uygun vergi politikası ile yükleri adil dağıtır.
• Doğal zenginliklerden tüm toplumu yararlandırır
• Herkesin devlet yönetiminde söz sahibi olmasını sağlayacak önlemleri alır.
• Şans ve olanak eşitliğini gerekli görür ve bunu gerçekleştirir

​​​​​​​Siyasal demokrasinin ilkelerini sosyal ve ekonomik alanda da gerçekleştirir.

Prof. Dr. Tahir BAŞTAYMAZ